(…)praca mgra Kozy, w mojej ocenie, dotyczy znacznie rozleglejszej problematyki: ukazuje ona – ni mniej, ni więcej – przemiany ogólnego systemu zasad, którymi nasz naród kieruje się w życiu społecznym. Proponuję więc rozważenie zmiany jej tytułu na bardziej adekwatny, np: Mentalność i obyczaje Polaków w dobie transformacji. Raport z badań. Właśnie: «w dobie transformacji», ponieważ w materiale zebranym przez badacza widać wyraźnie efekty zderzenia tradycyjnych poglądów i postaw «przeciętnych Polaków» z kulturą popularną Zachodu, docierającą do naszego kraju bez przeszkód w ciągu ostatniego dwudziestolecia.

Adam Rusek

RECENZJE:

Jan Koza, jeden z najoryginalniejszych rysowników-satyryków, wydał rewelacyjną książkę Polaków uczestnictwo w kulturze

Umarł król, niech żyje król polskiej satyry rysowanej. Po odejściu Andrzeja Czeczota tron objął (nie samozwańczo, z mojego autorytatywnego nadania) Jan Koza (to pseudonim).

Monika Małkowska, Rzeczpospolita

Wkrótce jednak wszystko zaczyna się zmieniać. Pewnego dnia Hilda dowiaduje się o dorocznej paradzie, która odbędzie się w Trolberg tego samego wieczora. Wezmą w niej udział wszyscy mieszkańcy miasta, a ulice wypełni feeria barw i bogate dekoracje. Hilda bardzo chce pójść na paradę razem z mamą, najpierw jednak wychodzi na przechadzkę z kolegami ze szkoły. Niestety, nie okazują się oni tak sympatyczni, jak by się wydawało – z widoczną satysfakcją rzucają kamieniami w siedzące na drzewie ptaki.

Na ziemię spada raniony kruk, a Hilda podbiega, żeby mu pomóc. Zamierza się nim zaopiekować i go wyleczyć, szybko jednak orientuje się, że nie jest to taki sobie zwyczajny ptak. Przede wszystkim – umie mówić. Ponadto zapomniał, kim jest, a nawet – jak się lata! Na domiar złego koledzy zostawili Hildę, a ona nie ma pojęcia, jak wrócić do domu.

Łączy więc siły z nowym przyjacielem i rozpoczyna poszukiwanie domu. W trakcie tej wędrówki natknie się na iście dziwaczne stwory – od trolli-wyrzutków, przez drapieżne lwy solne aż do złowieszczych Króli Szczurów – i dojdzie do wniosku, że Trolberg nie musi być wcale takim nudnym miejscem. Przy okazji wychodzi na jaw, że kruk ma do wypełnienia jakąś ważną misję – ale niestety nie pamięta jaką…

Czy w wielobarwnej scenerii Ptasiej Parady uda się odkryć sekret Kruka? Sprawdźcie sami w kolejnej już z przygód Hildy Folk.

Jeśli dotychczas Bastien Vivès prezentował swój ilustratorski i narracyjny talent raczej w krótkich historiach, to tym razem udowodnił, w liczącej 3 tomy, współpracy z Merwanem, że posiada spektakularny warsztat.

Bastien Vivès żyje i pracuje w Paryżu.
Merwan rozpoczął karierę jako projektant gier wideo i rysownik storyboardów. Następnie od 2002 produkował filmy animowane, m.in. film Clichés de soirée. Jako rysownik komiksów zyskał uznanie dzięki książce L’or et le sang.

W najnowszej książce przedstawia na pozór odrębne historie, jednak mające punkty wspólne: postaci, wątki znane z dotychczasowej twórczości Marty. W końcu atmosferę. Niepokojącą, nieostrą, chwilami pozornie zawieszoną. Czytelnik i czytelniczka powinni sami poprowadzić się przez narrację. Jeśli podejmą próbę to z pewnością przejdzie im niejeden dreszcz po plecach. Ale warto zaryzykować i dać się ponieść w dziwne martowe światy.

Sylwia Chutnik

Peregrynacja gada jest dla autorki pretekstem do tego, by podejrzeć relacje rodzinne w dramatycznej sytuacji. Martwią się wszyscy, bo uciekł i nie wraca. Szuka… Czego? Kogo? Znajdzie? Kiedy i czy wróci? Takie pytania sobie wszyscy zadają.

Anna Karolina Kaczmarczyk studiowała malarstwo na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, aktualnie studiuje ilustrację w Lipsku, jej  „Długa historia” jest także grą w zgaduj-zgadulę: w rozpoznawanie klasycznych, przemianowanych na kadry, obrazów.

Te samice nie są podobne do żadnej znanej mi kobiety.
Są zupełnie inaczej wychowane.
Jakikolwiek przyjacielski kontakt z nimi jest niemożliwy.
Ich broń i sieci są bardzo dobrej jakości. Mają talent.
Swój brak siły rekompensują dużą zręcznością. Ta „wada” świadczy o ich inteligencji.

Imperium jest u szczytu swojej potęgi. Żadna armia świata nie jest w stanie przeciwstawić się niepokonanym legionom. W tym czasie kapitan Glorim Cortis otrzymuje rozkaz od Cesarza, aby udać się ze swoim elitarnym oddziałem na niezwykłą misję, która ma zapoczątkować nową epokę: poszukiwanie nieodkrytych terytoriów poza granicami Imperium.

Jeśli dotychczas Bastien Vivès prezentował swój ilustratorski i narracyjny talent raczej w krótkich historiach, to tym razem udowodnił, w liczącej 3 tomy, współpracy z Merwanem, że posiada spektakularny warsztat.

Bastien Vivès żyje i pracuje w Paryżu.

Merwan rozpoczął karierę jako projektant gier wideo i rysownik storyboardów. Następnie od 2002 produkował filmy animowane, m.in. film „Clichés de soirée”. Jako rysownik komiksów zyskał uznanie dzięki książce „L’or et le sang”.

Pearson to wschodząca gwiazda

New Yorker

Niesforne rysunki Pearsona – będące połączeniem stylów Lucky Luke’a i Miyazakiego – nadają magiczną atmosferę światu pełnemu ukrytych stworzeń, a wykonanie książki stanowi wartość samą w sobie.

Publisher’s Weekly

Maczużnik posługuje się konwencją thrillera, by opowiedzieć o ludziach zamkniętych w umownej scenerii (po)pegeerowskiej wsi i ciasnego M-3. Niczym się nie wyróżniające życie głównych bohaterów – pary małżeńskiej i żyjącej z nimi matki żony – okazuje się prawdziwym folie à trois: dzielonym przez wszystkich członków rodziny paranoicznym opracowaniem piekła dusznej codzienności. Opowieść o niszczącej sile więzów rodzinnych i sąsiedzkich, o opresyjnych normach kształtowanych przez małe społeczności oraz próbach ich przekraczania, które muszą prowadzić do szaleństwa. Maczużnik przywołuje realia przełomowego polskiego dwudziestolecia (od końca lat siedemdziesiątych po lata dziewięćdziesiąte XX wieku) i przejmuje nie tylko scenografię tej epoki, ale i rozwiązania narracyjne charakterystyczne zarówno dla polskiego, jak i światowego kina tamtego czasu.

O Anubisie

Anubis, bóstwo o głowie szakala, w starożytnym Egipcie towarzyszył obrzędom pogrzebowym, pełniąc ważną rolę w procesie przejscia w zaświaty. Jego imię to Anapa lub Ten, który stoi na wzgórzu. W czasach Starego Państwa Anubis był najważniejszym opiekunem zmarłych i miejsc ich pochówku.

Anubis, mój przyjaciel pomaga mi okiełznać lęki. Na płótnach pojawia się w różnych rolach i kontekstach. Pewnego dnia będzie moim litościwym i czułym opiekunem, ale dziś jeszcze pije kawę w małym bistro na rogu. Pracuje w recepcji hotelu, oczekując cierpliwie na przybycie nocnych gości. Ogląda film w kinie, jedząc popcorn. Wiosłuje w łodzi, przewożąc pasażerów na drugi brzeg. Towarzyszy palaczowi w przerwie na fajkę. Ciągle w ruchu, stale podróżuje. Choć bywa i tak, że czeka godzinami w ogrodzie, przy morskiej zatoce. Jest tuż obok, zawsze dla Ciebie.

Joanna Karpowicz
Malarka, ilustratorka, autorka komiksów. Urodzona w 1976. Studiowała na wydziale malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Studia ukończyła w 2001 r w pracowni profesora Leszka Misiaka.

Komiks ukazuje niewielką miejscowość w przeddzień spektakularnego końca, który przypomina zarówno filmy katastroficzne, jak i średniowieczne obrazy przedstawiające straszliwe wydarzenia.

Bart Nijstad urodził się w 1979 roku w małej holenderskiej miejscowości Meppel. Po ukończeniu Akademii Sztuk Pięknych w Groningen skupił się przede wszystkim na tworzeniu komiksów. W swoich opowieściach kreuje często przeciwstawne światy. Codzienność spotyka się w nich z bajkowością. Bohaterowie jego komiksów są często antybohaterami. Brak im typowych cech, jakimi obdarza się tradycyjnym bohaterów, podkreślane są wręcz ich niedoskonałości.

Śniadanie, obiad, kolacja, podlanie ogródka, wysprzątanie domu, przycięcie żywopłotu. To codzienność dla robota 150186 i jemu podobnych. Nudna, ale przyjemna codzienność, bo do emerytury zostało już tylko kilka dni. Ale gdyby nagle coś się zmieniło, coś poszłoby nie tak, a wszystko inne okazałoby się kłamstwem? Co wtedy zrobi 150186, by ocalić swoją nudną codzienność?

Jeśli dotychczas Bastien Vivès prezentował swój ilustratorski i narracyjny talent raczej w krótkich historiach, to tym razem udowodnił, w liczącej 3 tomy, współpracy z Merwanem, że posiada spektakularny warsztat.

Bastien Vivès żyje i pracuje w Paryżu.

Merwan rozpoczął karierę jako projektant gier wideo i rysownik storyboardów. Następnie od 2002 produkował filmy animowane, m.in. film Clichés de soirée. Jako rysownik komiksów zyskał uznanie dzięki książce L’or et le sang.

Małe dzieło sztuki we wspaniale wyblakłych kolorach

Matthias Schmist, „Stern”

Tak o komiksie pisze Olga Tokarczuk:

Wszystko, co naturalne powinno być oczywiste i pójść gładko.
Ale od kiedy człowiek myśli i ma zdolność do podstawowej autorefleksji naturalne staje się problematyczne.

W tej książce człowiek, kobieta, przygląda się dziewięciu miesiącom ze swojego życia, czasowi szczególnemu, kiedy to nosi w brzuchu innego człowieka. I nic nie jest tu oczywiste ani gładko nie idzie. Wręcz przeciwnie: wiele sytuacji nagle odsłania swój absurd,  inne  komizm, a są tu też takie, które budzą prawdziwą grozę. Olga potrafiła znaleźć naprawdę dobry punkt widzenia na ten dziwny czas, jakim jest ciąża, i szczerze i dowcipnie opowiedzieć go innym.

Dziewięciomiesięczne oczekiwanie na dziecko. Czas, w którym wszystko się zmienia. Życie zyskuje nowy wymiar, a myśli zaczynają krążyć po orbicie rosnącego brzucha, zamiast kotłować się wokół kwestii jeszcze do niedawna ważnych, a teraz pozbawionych znaczenia. Okres, w którym kobieta fizycznie rozkwita, znajdując się przecież w stanie błogosławionym. 40 tygodni na ułożenie wewnętrznych demonów do snu i nawiązanie emocjonalnego kontaktu z przyszłym dzieckiem, podczas gdy szczęśliwa rodzina przynosi w darze owoce (bo to samo zdrowie), tłuste morskie ryby (bo wyjątkowo cenne dla rozwoju mózgu) i urocze ubranka (takie niewiarygodnie małe!).

Czy tak to sobie wyobrażacie? Ja pielęgnowałam taki obraz w głowie do 16 listopada 2011, kiedy to na teście pojawiły się klasyczne dwie kreski i okazało się, że oczywiście w prawdziwym życiu wszystko wygląda całkiem inaczej.

„Ciemna strona księżyca” to pamiętnik ciążowy, którego obiecałam sobie nie rysować, konfrontacja popkulturowych klisz, ludowych mądrości i zbiorowych wyobrażeń z moją codziennością trzech trymestrów, zbiór impresji ułożonych luźno w trzy rozdziały. To także mój prywatny manifest, głoszący, że prawdziwe zmiany nie mogą być narzucone z zewnątrz i nawet szykując się do najbardziej uniwersalnej roli świata, można nadal pisać własnoręcznie swoje kwestie.

Olga Wróbel

Nowy komiks Marzeny Sowy (Marzi), wspaniale zilustrowany przez Sandrine Revel, to opowieść o dorastaniu w czasach, gdy „ciemności kryły ziemię”. Autorki w świetnym stylu połączyły intymne z uniwersalnym. Ten album to nie tyle lekcja historii, ile propozycja mądrego dialogu z Mnemosyne, opiekunką pamięci.

Dzieci i ludzie to opowieść zarysowana między dwoma pocałunkami, których nigdy nie było.

Właśnie próby bliskości rozpraszają na moment mroki stalinowskiej nocy spowijającej Polskę lat 50. XX wieku, by odsłonić przeplatające się ze sobą historie dzieci i dorosłych uwikłanych w srogą rzeczywistość reżimu. W losach Wiktora, Agaty i ich klasowych przyjaciół, w postawach pisarza Górskiego, dyrektora szkoły i nauczycielki Marii – przegląda się codzienność „świata w przebudowie”, którego mieszkańcom odebrano możliwość jednoznacznego rozumienia takich wartości, jak wolność i prawda. Z rozłamu między porządkiem życia oficjalnego, fasadowego, i życia prywatnego, utajonego, ale ocalającego autentyzm myśli i słów – wyłania się teatrum komunistycznej rzeczywistości, siermiężnej i skomplikowanej. W takim świecie dziecięca niewinność z największego skarbu może przeistoczyć się w towar albo zakładnika systemu. Łatwo o rozstrojenie moralnego kompasu tam, gdzie władza walutą obiegową czyni strach, a słowo „towarzysz” nie opisuje żadnego stopnia zażyłości, gdzie przybiera się maski i przymierza polityczne uniformy oraz gra się w przeinaczenia i kataloguje kłamstwa. W tych warunkach głos sprzeciwu wyartykułowany przez ojca Wiktora oznacza podjęcie walki z najgorszą z chorób – paraliżem sumienia.

W Goliacie smutek i refleksja są równie okazałe jak główny bohater. Tom Gauld w oszczędny i sugestywny sposób opisuje świat, gdzie urodzić się to już połowa nieszczęścia, i nie trzeba wcale wiele trudu, żeby zasłużyć sobie na gniew zaborczego Boga. Chris Adrian, autor The Great Night oraz The Children’s Hospital

Już wcześniej podziwiałem Toma Gaulda… To jeden z najlepszych rysowników na świecie.

Mark Frauenfelder, BoingBoing

Tom Gauld jest jak współczesny Edward Gorey, w kunsztownych czarno-białych kadrach zawierający gorzki dowcip i makabryczną atmosferę.

Maria Popova, Brain Pickings

Goliat z Gat to kiepski wojownik. Bardziej niż do wojska ciągnie go do biurka, a do bójek pała niechęcią. Lecz czy tego chce, czy nie, przez królewską zachciankę dwa razy dziennie musi rzucać wyzwanie oddziałom Izraela: „Wybierzcie człowieka, niech zejdzie do mnie do walki. Jeśli zwycięży mnie, zostaniemy waszymi sługami. Jeśli zaś ja go zwyciężę, wy zostaniecie naszymi sługami.”

Gdy we wrześniu 1939 roku przebiegły Hitler wprowadził w życie swój plan zniszczenia polskiej kultury, armia nazistowskich krytyków sztuki dokonała ogromnego spustoszenia w kręgach artystycznych.

Lawina nieprzychylnych recenzji zrównała z ziemią ledwie raczkującą 
kinematografię, ale i dojrzałe i bogate w tradycję malarstwo i muzykę. Ciętemu pióru faszystowskiej krytyki nie dała odporu nawet dopiero co przeżywająca swoje najlepsze chwile literatura, gdy pod pręgierzem – niesprawiedliwych często – osądów powoli ugiął się kwiat 
polskiej poezji.
Ostatnim bastionem narodowego oporu, jednocześnie gwarantem przetrwania w nadchodzących czasach stał się KOMIKS. Polski komiks, niewzruszenie przyjmując kolejne ciosy pełnych jadu wykwitów nazistowskiej publicystyki zapewnił sobie tym samym miejsce w 
patriotycznym panteonie i udowodnił raz na zawsze, że jest GŁUCHY NA WSZELKĄ KRYTYKĘ!

Oto – po raz pierwszy w Poznaniu – najwybitniejsi spadkobiercy tej tradycji, komiksowa przednia straż, zjednoczeni pod stojącym sztywno na wietrze plastikowym banerem komiksowej specgrupy MASZIN w bezkompromisowy sposób ignorują kolejne głosy krytyki, budując swój niepodatny na zarazę hitlerowskiej publicystyki świat. Nie wchodzić z lodami.